Finanse i rachunkowość

Przyczyny nierzetelności sprawozdań finansowych

Czas kryzysu finansowego to najlepszy okres dla oszustw na tym polu a inaczej mówiąc mniej ograniczonej kreatywności księgowych czyli świadomego omijania praw nałożonych na państwo. Sprzyja temu sytuacja niepokoju i ryzyka, która była charakterystyczna dla tego okresu.

Kondycja społeczna całkowicie kształtuje regulacje prawne dlatego ten czas niepewności jest szansą na wykazanie się ludzi, który chcą dorobić się w krótkim okresie, wykorzystując złe czasy gdy jesteśmy skupieni na utrzymaniu pierwotnego stanu rzeczy i w to wszyscy wkładają najwięcej energii. Sama tak zwana kreatywna księgowość staje się księgowością agresywną wykorzystującą do granic możliwości nie do końca określone normy i brak nadzoru komórki państwowej. Owe czasy to sprawdzian dla osób zajmujących się finansami, ci zdolniejsi będą w stanie ominąc restrykcje na rzecz tych słabszych nie potrafiących lub nie chcących się wykazać na tym polu więc tak naprawdę tracących najwięcej w tym niekorzystnym okresie. Zdaje sie, że przez nieuczciwość niebezpiecznie zbliżamy się do księgowości fikcyjnej, która polega na braku hononorowania ogólnie przyjętych praw i branie pod uwagę niepotwierdzonych informacji.

Praktyka nie do końca uczciwej działalności księgowych ma dość dalekie korzenie, a wspominając najbardziej znane oszustwa podatkowe warto sięgnąć pamięcią do Stanów Zjednoczonych sprzed dziesięciu lat gdzie miał miejsce legendarny upadek Enronu. Jego przyczyną była własnie tego typu nieuczciwość rachunkowa, która zapoczątkowała serię klęsk finansowych. Kolejnym spektakularnym fiaskiem był krach przedsiębiorstwa WorldCom, jeszcze większym niż wyżej wspomiana amerykańska korporacja energetyczna. Okazało się, że analizy przeprowadzane przez pracowników decyzyjnych firmy były raczej wymyślonym stanem (bardziej życzeniowym) niezgodnym z tym rzeczywistym.

Ciekawym elementem do rozważenia jest fakt, dlaczego prawdziwa kondycja korporacji była nieakceptowana, wręcz ukrywano nią prawdziwe położenie przedsiębiorstwa. Otóż chodziło przede wszystkim o to, aby dopasować się do oczekiwanych aspiracji analityków z Wall Street, którzy wymagają wysokich przychodów firmy, dzięki którym staje się bardziej pożądana na giełdzie. Chęć kreowania korzystniejszego stanu rzeczy była spowodowana także możliwością uzyskania dodatkowego uposażenia dla kierownictwa, którzy przez to zawyżali wartość akcji, a także robili to w celu uzyskania opcji na papiery wartościowe, stając się w tym momencie nieuczciwymi spekulantami.

Drugim istotnym powodem była pazerność rewidentów, chcących doprowadzić do wzrostu świadczeń na ich rzecz od klientów, z którymi współpracowali. I nie chodziło tutaj wyłącznie o nadzór nad aktualizacją finansową ale także o serwis związany z doradztwem. Kontrolerzy finansowi widząc możliwość uzyskania wyższych dochodów starali się dotrzeć drogą awansu do zarządu dla którego wcześniej przygotowywali tylko ekspertyzy dotyczące kapitału firmy więc posiadali dużą większą kontrolę i wpływ nad opiniowaniem tego typu spraw. Inspekcja finansowa była przeprowadzana co roku, mniej więcej w tym samym czasie we wszystkich spółkach a że osoby kontrolujące z zewnątrz i zarząd łączyły bliskie stosunki zawsze potrafili dość do korzystnego dla obu ciał rozwiązania.

Polskie firmy jeszcze nie doczekały się tak efektownej nieucziwości finasowej, choć może to kwestia czasu. Coroczna ewaluacja jest obowiązkowa dla niżej wymienonych firm, aby była zgodna z prawem dotyczącym rachunkowości. Są to: banki, zakłady reasekuracji i ubezpieczeń, kasy oszczędnościowo-kredytowe należące do spółdzielni, przedsiębiorstwa zaangażowane wedle przepisów o obrocie papierami wartościowymi i funduszach inwestycyjnych, jednostki działające na bazie funduszy emerytalnych, spółki akcyjne oraz pozostałe przedsiębiorstwa spełniające w poprzednim roku rozliczeniowym dwa z warunków: zatrudnienie w roku poprzednim ponad 50 osób w pełnym wymiarze, suma mienia w poprzednim roku obrotu wynosiła powyżej 2 500 000 euro oraz przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów w poprzednim roku wynosiła kwot przewyższającą 5 000 000 euro.

Powodem dla którego polskie korporacje nie są ofiarami oszustw finansowych jest kondycja rynku przedsiębiorstw, które w większości składają się z firm małego i średniego szczebla, czyli tymi poza grupą zainteresowań spekulantów czy też biegłych kontrolerów finansowych. Interesującym faktem jest to, że w Polskie nie posiadamy zbyt wielu regulacji dotyczącej sfery finansów więc dla oszustów powinno to być pole do popisu. Także wykonywanie zawodu typu księgowy, biegły rewident itp. Nie jest regulowane normami prawnymi, na dobrą sprawę każdy może nim zostać. Instytucja certifikatu księgowego natomist jest tylko dla tych, którzy w swojej pracy prowadzą księgi rachunkowe jak własna działalność gospodarcza. Jednak wśród pracodawców istnieje tendencja zatrudniania polega na dawaniu posady opartej na umowie zleceniu lub o pracę, która to zwalnia księgowych z posiadania certyfikatu branżowego. Przedsiębiorcy wybierają opcję najbardziej korzystną dla ich działalności, gdzie wyznacznikiem jest nie wiedza i doświadczenie księgowego a jego niskie koszty zatrudnienia.

Nierzetelność rachunkowa jest dużym zagrożeniam zarówno dla firm, które dochodzą do upadku spowodowanego nieuczciwością pracowników zajmujących się w niej finansami a także dla ogólnej kondycji wartości gospodarki. Także w wypadku poświadczenia istnienia oszustw podatkowych w danej spółce pojawia się kłopot z oszacowaniem podstaw kontrybucji w trybie Ordynacji podatkowej. W celu zapobiegania tego typu nieadekwatnych praktyk należy sprawować regularny nadzór i kontrolę. Zdaje się, według opinii specjalistów że tego typu spektakularne oszustwa finansowe to tylko kwestia czasu, mówiąc o Polsce. W skali globalnego kryzysu pojawić się może tego typu skutek uboczny nieucziwości, gdzie przedsiębiorstwa będą upadać, jedno po drugim. To może stanowić konsekwencję lekceważenia skonstruowania regulacji, które powinny kontrolować kompetencję osób zajmujących się tak istotną dziedziną jaką są finanse i księgowość oraz brak nadzoru nad biegłymi referentami a reperkusje odczujemy wszyscy.

Nasz partner: Notariusz Wajda

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *